اپلیکیشن
تمام نرم افزارهایی که به طور روزانه از آنها استفاده میکنیم به جزء نرمافزارهای سیستم مانند سیستم عامل و یا زبانهای برنامه نویسی، را شامل می شود .گوشی های همراه، تبلت و آیپدها نیز همانند سیستم های کامپیوتری نرم افزارها و برنامه های متعدد و مختلفی دارند که به آنها اپلیکیشن گفته میشود که همان معنا را میدهد و به اختصار به آن App هم گفته می شود.
اپلیکیشن ها برای سیستم های های اندروید و IOSساخته شده اند که با وجود پیشرفت های روزانه و آپدیت کردن آنها، امکانات آنها افزایش یافته و شما را بهتر یاری خواهند داد. با این وجود توسعه دهندگان اپلیکیشن ها این هدف را دنبال می کنند که یک اپلیکیشن را طوری طراحی کنند که برای انواع سیستم عامل ها و دستگاه های مختلف دیجیتال کاربردی باشد. مانند اپلیکیشن کروم که بعنوان مرورگر اینترنت برای دستگاه های pcو تبلت و موبایل قابل استفاده و قابل اجراست.
امروزه اپلیکیشن ها تنوع بسیار زیادی دارند بسته به اینکه کاربر چه نیازی دارد میتواند آن را دانلود و از آن استفاده کند و با آن نیاز خود را پاسخ دهد. در نظر داشته باشیم که صرفا محدود به موبایل ها و تبلت ها نمیشوند. برای مثال اپلیکیشن هایی برای لوازم منزل مانند یخچال و لباس شوئی و ظرف شوئی و … بصورت خاص خود طراحی شده است. یا اپلیکیشن هایی برای کنترل رفت آمد های منزل و دفتر کار، یا تنظیم خودکار نور و دمای محیط طراحی شده اند. مثال جالب دیگر طراحی اپلیکیشنی توسط شرکت اپل است ، تحت عنوان iBaby که در بالای تخت نوزاد نصب شده و حرکات کودک را تحت نظر میگیرد؛ با بیدار شدن او به مادر اطلاع می دهد و بنابر تشخیص و تنظیم آن، میتواند موسیقی پخش کند و یا امکان صحبت والدین با فرزند را بوجود آورد.
تاریخچه اندروید
سیستم عامل اندروید در ابتدا توسط اندی رابین در شرکتی به نام اندروید و بر اساس هسته لینوکس طراحی شد، اندی رابین مدتی بعد در سال ۲۰۰۵ شرکت خود را در ازای دریافت ۵۰ میلیون دلار به گوگل واگذار کرد. شرکت گوگل نیز تا سال ۲۰۰۷ در دست ساخت بودن یک سیستمعامل متنباز برای گوشیهای هوشمند را به طور رسمی اعلام نکرده بود، در نهایت در تاریخ ۵ نوامبر ۲۰۰۷ اولین نسخه بتای سیستم عامل موبایل خود را معرفی کرد و در اختیار توسعه دهندگان قرار داد.
سپس در تاریخ ۲۳ سپتامبر سال ۲۰۰۸، اندروید ۱,۰ نخستین نسخه تجاری از سیستم عامل موبایل شرکت گوگل با آیکون روبات سبز رنگش از طریق موبایل ها در بازارهای دو کشور آمریکا و انگلستان عرضه شد. جالب است بدانید نرم افزارهای جیمیل، یوتیوب، اینترنت و ماشین حساب و… به صورت پیش فرض بر روی اولین نسخه از اندروید وجود داشتند ولی بسیاری از قابلیت ها نظیر صفحه کلید مجازی و برنامه های کاربردی حرفه ای و … در این گوشی وجود نداشتند.
در طی این سال ها، با گذشت زمان گوگل هر ساله آپدیت های جدیدی برای سیستم عامل اندروید طراحی کرده و در اختیار کاربران قرار داده است. به طوری که آخرین نسخه اندروید تا به این لحظه ،که برای مدت زمان طولانی به نام Android Q شناخته می شد در تاریخ سوم سپتامبر ۲۰۱۹ به نام اندروید ۱۰ با کنار گذاشتن دکمه برگشت (back)، مود تاریک در کل سیستم و گزینه هایی برای تم دستگاه و… به صورت کاملا رسمی عرضه شد. گوگل با انتشار آپدیت اندروید ۱۰ بالاخره سیستم نامگذاری حروفی و آبنباتی خود را کنار گذاشت و به نامگذاری عددی روی آورد. همچنین حدس و گمانهزنیهایی درباره تاریخ انتشار اندروید ۱۱ آغاز شده است و نسخه پیش نمایش آن برای توسعهدهندگان منتشر شده است.
اپلیکیشن اندروید
همان طور که می دانید سازندگان سیستم عامل های موبایلی برای دانلود اپلیکیشن های موبایل با توجه به بستر آن فروشگاه هایی را برای کاربران گوشی های هوشمند در نظر گرفته اند، که کاربران می توانند با مراجعه به این فروشگاه ها اپلیکیشن های مورد نیاز خود را دانلود کنند. اندروید گوگل نیز با تکیه بر متن باز (Open Source) بودنش این فرصت را در اختیار همگان قرار داد تا به توسعه نرم افزارهای اندرویدی بپردازند. پس در نهایت فروشگاه اپ اندروید را به نام Google Play راه اندازی کرد که روند رو به رشدی پیدا کرد به طوریکه هر روز به تعداد توسعه دهندگانی که در گوگل پلی اپ خود را منتشر می کردند، افزوده می شد. هم اکنون شما نیز می توانید برای دانلود اپلیکیشن های اندرویدی به گوگل پلی که توسط گوگل راه اندازی شده است و یا به فروشگاه اپلیکیشن اندروید بازار مراجعه کنید. این اپلیکیشن های اندرویدی با توجه به نظر توسعه دهنگان آن ها ممکن است رایگان و یا در ازای دریافت پول و هزینه در اختیار کاربران قرار بگیرند.
ممکن است فروشگاه اپلیکیشن اندروید گوگل تمام برنامه های ایرانی و فارسی را نداشته باشد و شما نتوانید بعضی از برنامه های ایرانی را از آن دانلود کنید در اینصورت بهتر است به فروشگاه اپلیکیشن اندروید بازار که کاملا ایرانی است و از زبان فارسی پشتیبانی می کند مراجعه کرده و اقدام به دانلود برنامه های مورد نیاز خود نمائید.
تاریخچه IOS
این سیستم عامل توسط استیو جابز با تلفن همراه هوشمند شرکت اپل یعنی همان آیفون در کنفرانس و نمایشگاه Macworld ، در تاریخ ۹ ژانویه سال ۲۰۰۷ معرفی شد و در ماه ژوئن همان سال برای اولین بار منتشر شد.
در زمان معرفی اولین آیفون، اپل اعلام کرد که iOS هم، همانند OS X، از هسته یونیکس ساخته شده و از ابزارهای مشابهی استفاده میکند. با این وجود کاملا مشهود بود که علیرغم اشتراکهای بسیار زیادی که میان OS X و iOS وجود دارد، iOS برای این که بتواند یک سیستمعامل جداگانه محسوب شود، به اندازه کافی با OS X متفاوت خواهد بود.
در ۱۷ اکتبر ۲۰۰۷، اپل اعلام کرد که یک کیت توسعه نرمافزار بومی (SDK) تحت توسعه است و آنها در حال برنامهریزی های لازم برای آن هستند، در نهایت در تاریخ ۶ مارس ۲۰۰۸، شرکت اپل اولین نسخه بتا را با یک نام جدید برای سیستم عامل منتشر کرد.
پس از معرفی اولین نسخه بتا ، کاربران برای مدت زمان سه سال iOS را iPhone OS مینامیدند و پس از معرفی iOS ۴ در ژوئن ۲۰۱۰ بود که نام آن به iOS تغییر یافت.
آیپاد تاچ، آیفون و تبلت آیپد سه دستگاهی هستند که مجهز به این سیستم عامل هستند و شرکت اپل مجوز استفاده از این سیستم عامل را تا به اکنون به هیچ شرکت دیگری واگذار نکرده است.
iOS، همان سیستم عاملی است که به تلفنهای همراه اپل جان بخشیده است و یکی از محبوب ترین سیستم عامل های دنیای موبایل و تبلتمحسوب میشود. قابل توجهترین بخش iOS فعلی، شباهت بسیار زیاد آن به نسخه اولیه iOS در سال اول است. با این حال، اپل با گذشت زمان با شناخت کاستیهایش به تکامل رسیده و در آپدیت هایی که برای سیستم عامل خود ارائه کرده انبوهی از امکانات و ویژگیهای جدید را به آن ها اضافه کرده است.
تا به امروز اپل در تاریخ سپتامبر سال ۲۰۱۹ سیزدهمین نسخه اصلی سیستم عامل خود یعنی iOS ۱۳ را به طور رسمی منتشر کرده و در اختیار کاربران قرار داده است و گزارش های جدیدی در رابطه با آی او اس ۱۴ منتشر شده است که نشان میدهد نسخه آینده سیستم عامل همراه اپل برای تمامی گوشیهایی که در حال حاضر از آی او اس ۱۳ استفاده میکنند، در دسترس خواهد بود همچنین پیش بینی می شود iOS ۱۴ در ماه سپتامبر ۲۰۲۰ عرضه شود.
اپلیکیشن iOS
اپلیکیشن iOSاز نظر معماری از ۴ قسمت مجزا تشکیل شده است:
- لایه اصلی که هسته سیستم عامل است
- لایه رسانه ها
- لایه خدمات
- لایه روی که لایه لمسی می باشد
طراحی سیستم عامل iOS برمبنای رابط کاربری مستقیم (Concept of Direct Manipulation) یعنی چند لمسی بودن و استفاده کردن از حرکات دست و انگشتان می باشد به طوری که iOS به حرکات دست اعم از تغییر جهت در سه بعد و یا تکان دادن دست عکس العمل نشان می دهد. همچنین به آن دلیل که فایل های سیستمی از کاربران مخفی شده است، هنگ کردن گوشی های دارای سیستم عامل iOSبه مقدار قابل توجهی کاهش می یابد.
در iOS شباهت های زیادی از نظر کاربردی و ساختاری با سیستم MacOS وجود دارد به طوریکه که در هر دو سیستم عامل از سافاری برای مرورگر وب و از اپلیکیشن آی تیونز برای پخش موزیک استفاده می شود. اپل برای کاربران خود فروشگاه اپلیکیشن اپ استور (App Store) را راه اندازی کرده است که در ابتدا شامل ۵۵۲ برنامه بود که ۱۳۵ تا از آن ها رایگان بودند و در مدت تنها یک هفته حدود ۱۰ میلیون دانلود از اپ استور صورت گرفت این روند ادامه پیدا کرد و در نهایت اپ استور تا پایان ماه می ۲۰۱۱ بیش از ۵۰۰ هزار اپلیکیشن را دارا بود و این امکان برای کاربران وجود دارد که هر کسی می تواند با ابزار SDK سیستم عامل iOS، اپلیکیشن طراحی کند و در صورتی که از اپل مجوز دریافت کند اپلیکیشن خود را با قیمت دلخواه در App Store به فروش رساند.
اپلیکیشن ها به صورت کلی به سه دسته اصلی تقسیم میشوند:
Native Apps
Hybrid Apps
Web-Based Apps
Native Apps یا اپلیکیشن های بومی
این دسته بندی نرم افزار ها، به گونه ای طراحی میشوند که همزمان بتوانیم آن هارا در سیستم عامل های مختلف نصب و استفاده کنیم.استفاده از این نوع طراحی باعث میشه که زمان کمتری صرف توسعه اپلیکیشن بشه و حتی ایرادات فنی کمتری داشته باشد.
Hybrid Apps یا اپلیکیشن های چند گونه ای
این نوع اپلیکیشن ها ترکیبی از اپ های native و web-based هستند. مثل مدل توسعه ای React Native در واقع هم میتوانند به عنوان نرم افزار تحت وبی استفاده شوند و هم در سیستم عامل های مختلف نصب شوند.
Web-Based یا اپ های تحت وب
این نوع اپلیکیشن ها به دلیل اینکه از منابع دستگاه شما کمتر استفاده میکنند و سرعت بالاتری نیز دارند کاربرد بسیاری پیدا کرده است. در این نوع اپ ها که گاها بر پایه HTML5 و CSS3 طراحی میشوند، به صورت وب و با دسترسی وب قابل استفاده می باشند (لزوما نیاز نیست در دستگاه نصب شود)
مراحل ساخت اپلیکیشن موبایل
ایده های ساخت اپلیکیشن موبایل
از آنجا که هزینه و زمان زیادی صرف ساخت یک اپلیکیشن می شود، باید مراحل ساخت آن با کمترین ضریب خطا و ریسک انجام پذیرد تا درصد موفقیت اپلیکیشن افزایش یابد. ایده پردازی و نیازسنجی، مرحله اول در ساخت یک اپلیکیشن موفق می باشد. با مطرح شدن صورت مساله و نیاز کارفرما، کلید ساخت اپلیکیشن زده می شود. معمولا ایده پردازی به صورت گروهی نتیجه بهتری خواهد داشت.
شناسایی مخاطبان اپلیکیشن موبایل
در مرحله بعد با نیازسنجی و شناسایی بازار هدف، پتانسیل های موجود در کسب و کار خود را شناسایی کنید. با این رویکرد می توان پروسه طراحی اپلیکیشن را با اطلاعات و آمار معتبر برنامه ریزی و شروع کرد.
طراحی اولیه اپلیکیشن موبایل
بر اساس ایده اولیه، دیاگرامی از ویژگی ها و امکانات مورد نیاز اپلیکیشن بدست می آید. این طرح اولیه می تواند با بازبینی های متعدد و مشورت با کارفرما بارها عوض شود تا منجر به ایجاد بهترین رابط کاربری گردد. از آنجایی که کاربران در نگاه اول از نظر بصری جذب اپلیکیشن شده و سپس با امکانات آن آشنا می شوند، طراحی کاربری جذاب و آسان از مهمترین مراحل ساخت اپلیکیشن می باشد.
نسخه اولیه اپلیکیشن موبایل
با آماده شدن نسخه پیش نمایش و تحلیل آن، تیم طراحی به ارزیابی درستی از طرح رسیده و نقاط ضعف و قوت آن را شناسایی می کنند. با تصویب طرح اولیه توسط کارفرما، امکانات پیش فرض در اپلیکیشن جایگذاری می شود تا پروتوتایپ و نسخه اولیه بدست آمده و در اختیار مهندسین و برنامه نویسان قرار گیرد.
طراحی رابط کاربری نهایی برای اپلیکیشن موبایل
با تائید نسخه اولیه و آماده شدن الگو BackEnd اپلیکیشن و دستورالعمل ساخت آن، طراحی رابط کاربری نهایی آغاز می گردد. و با استفاده از بروزترین المان ها و جلوه های بصری ویژه که متناسب با سلیقه و نظر کارفرما هستند، جذاب ترین راهنمای تصویری و رابط کاربری را طراحی می کنند.
کد نویسی و توسعه اپلیکیشن موبایل
این مرحله شامل ۲ بخش می شود؛ در مرحله اول کدنویسی سمت سرور می باشد که برنامه نویس سمت سرور (Server)، کدنویسی رابط برنامه نویسی اپلیکیشن (API) و داشبورد مدیریت اپلیکیشن را شروع می کند. بخش دوم طراحی و کدنویسی موبایل اپلیکیشن ها می باشد. در این مرحله کدنویسی به صورت Native (کدنویسی در محیط توسعه شرکت ارائه دهنده سیستم عامل) یا Hybrid (کدنویسی در محیط توسعه به جز محیط پیشنهادی توسط شرکت ارائه دهنده سیستم عامل) انجام می گردد. برای مثال اگر بخواهیم یک اپلیکیشن iOS را به صورت Native طراحی کنیم باید از Xcode استفاده شود.
نسخه Beta اپلیکیشن موبایل
بتا یک نسخه آزمایشی از اپلیکیشن است که تیم توسعه دهنده پس از کدنویسی در اختیار کارفرما قرار خواهند داد و این نسخه آزمایشی فرصت مناسبی است که کارایی اپلیکیشن بازبینی نهایی شود. با انجام این مرحله، اپلیکیشن بدون هیچ اشکال و باگ احتمالی، در پایدارترین حالت ممکن عرضه خواهد شد.
انتشار اپلیکیشن موبایل در استورها
در آخر با انتشار اپلیکیشن در فروشگاه های مجازی مانند AppStore و Google play، کسب و کار شما وارد بازار تجارت الکترونیک می شود تا با خیال آسوده به تبلیغ و گسترش حرفه خود در دنیای مجازی بپردازید.
پشتیبانی از اپلیکیشن موبایل
مهمترین مرحله ساخت یک اپلیکیشن بعد از تحویل آن به کارفرما شروع می شود. نظارت و پشتیبانی مرحله پایانی ساخت اپلیکیشن به شمار می آید که پروسه ای طولانی از بروز رسانی اپلیکیشن، اضافه کردن ویژگی و امکانات جدید و بهینه سازی امکانات قبلی را شامل می شود.